Back to my family roots

De slogan "Back to the family roots" is niet geheel toevallig gekozen. Mijn grootouders hebben een onvergetelijk deel van hun leven doorgebracht in Indonesie, waar mijn moeder ook geboren is.

In opdracht van de BPM (Bataafse Petroleum Maatschappij, nu Shell) werd in deze gebieden naar olie geboord. Toen er in de jaren '20 van de vorige eeuw grote werkloosheid was, en er genoeg werk was bij de BPM in voormalig Oost Indie (V.O.I.), is mijn opa eind jaren '20 naar Indonesie getrokken. Na de eerste werkperiode van 3 jaar, was hij op zoek naar een vrouw. De bisschop in Haarlem heeft mijn opa en oma toen gekoppeld (hoe ver waren ze hun tijd vooruit!) en zo zijn ze 3 mei '34 getrouwd en zijn ze direct daarna samen naar Indie vertrokken. Tegen wil en dank van oma's ouders overigens, oma was vooral door een strenge opvoeding als 27-jarige nog vrijgezel. De trouwkaart geeft hun 'toekomstig adres' aan: Tjepoe, Java. Hier is mijn moeder op 23 juli '35 geboren, net als haar oudste broer. Toen het gezin verhuisde naar Sumatra, Pladjoe, zijn daar haar jongste broer en zusje geboren.

In Pladjoe heeft het gezin een prachtige tijd gehad. Hier komen de verhalen, die mijn oma vroeger vertelde vandaan en heeft mijn moeder nog veel mooie herinneringen aan. Het was de tijd van de baboe en de djongos, en het kijken naar de watervliegtuigjes op de Mussi-rivier samen met opa. En de tijd dat ze met de Indische bedienden goed en fijn samen leefden. Als kind hing ik aan oma's lippen als ze vertelde van die tijd, waar ik tijdens logeerpartijtjes regelmatig naar vroeg: 'Oma, vertel 's?'

Helaas kwam hier door de oorlog een einde aan. De 'jappen' waren wreed en hard. Mijn opa moest het mannenkamp in, in Palembang (Sumatra), oma trok alleen met haar vier kinderen naar het vrouwenkamp Tjideng in Batavia (Djakarta). In het duister met de boot over van Sumatra naar Java met dreigende japanse bommenwerpers overvaren, met vier kleine kinderen: mijn moeder was 6, haar jongste zusje was nog een baby. Oma heeft menig schietgebedje gedaan tijdens deze tocht, waar alleen een geschreven brief van oma uit het vrouwenkamp van getuigt.

Een spannende en onzekere tijd, waarin ze alle zes ontzettend veel meegemaakt hebben. De grootste onzekerheid was of ze het kamp zouden overleven en elkaar ooit weer terug zouden zien. Uiteindelijk is het opa gelukt om, zo zwak als hij was, direct na de oorlog het Tjideng kamp te bereiken. Toen hij zocht en vroeg naar de familie Willemse in de rij van wachtenden voor het halen van water, en mijn moeder en haar broertje hier in de rij stonden en dit hoorden, was het "Papa!!!" een nooit te vergeten uitroep van mijn moeder in het weerzien van haar vader. Haar jongste zusje wist niet eens dat ze een vader had...

Uiteindelijk is het gezin met het schip de Oranje in zes weken tijd naar Nederland gevaren. Ook na de oorlog moest mijn opa terug naar Indie voor het werk. De eerste drie jaar alleen, daarna is oma met de jongste twee kinderen mee gegaan, zij hoefden immers nog niet naar school en konden mee. In die periode is mijn moeder grootgebracht door een tante en oom, samen met een joods jongetje die zijn ouders verloren had (Benno; beiden zonder ouders, dat schepte een band). Mijn moeders oudste broer is naar het internaat in Weert gegaan.

De tijd is nu aangebroken om de plekken van haar mooie tijd (Pladjoe) en haar kamptijd (Djakarta) te herbeleven. Ik wil het proeven, ik wil het ruiken, ik wil er zijn. Zijn waar mijn moeder en haar gezin vandaan komt en waar al die verhalen vandaan komen.

Dankzij de herinneringen van mijn moeder, en de brieven en dagboeken van mijn opa en oma die nu dankzij mijn tante boven water zijn gekomen, hebben we het verhaal van toen kunnen begrijpen en hopen we de plek waar ze gewoond en in het kamp gezeten hebben terug te kunnen vinden. Dankzij de zoektochten van mijn tante, wie ik hierbij speciaal dank!

Met deze website willen we jullie van onze zoektocht en reisverhalen op de hoogte houden. 

In het bijzonder voor mijn moeder:

"Mam, hierbij vast dank voor al je verhalen, info en meeleven!!! We zullen het je straks allemaal kunnen vertellen!"

Monique